Waarom is de brandstofprijs zo hoog?

Eerder deze week berichten wij jullie al dat de brandstofprijzen wederom gestegen zijn tot een recordhoogte. Momenteel ligt de adviesprijs voor een liter Euro 95 op dit moment rond de €2.15, voor Euro 98 betaal je al snel €2.29 per liter. Ongekend toch? In 2006 is het CBS begonnen met het registreren van de landelijke adviesprijzen voor brandstof. Schrik niet, maar op 1 januari 2006 betaalde we slechts €1,325 per liter. Waar is het misgegaan en waarom is de brandstofprijs per liter in Nederland nou zo hoog? Lees mee, we leggen je het allemaal uit. 

Accijns (belasting over belasting)

Van de €2.15 per liter die je tankt gaat ongeveer de helft direct naar de schatkist van de overheid, in de vorm van accijns. Accijns is de benaming voor een vaste heffing van de overheid op bijvoorbeeld brandstof en sigaretten, ook wel een verbruiksbelasting genaamd. Lang verhaal kort, over de brandstofprijs inclusief accijns betaal je ook nog eens 21% btw. Belasting over belasting dus. Naast de 21% btw is de accijns goed voor zo’n 38% van de brandstofprijs. Via deze belastingen betaal je dus ook voor het gebruik van een auto. Als je niet rijdt, koop je ook geen brandstof. Toch willen ze rekeningrijden in gaan voeren in Nederland, de schatkist is waarschijnlijk weer bijna leeg. 

In Nederland wordt accijns geheven op alcohol, tabak, frisdrank en brandstof. De accijns is verrekend in de aankoopprijs, je betaald alles dus al direct aan de pomp of de kassa. In 2022 is de accijns omhoog gegaan met een inflatiecorrectie van 1,3%. Het vaste bedrag per liter op benzine bedraagt nu 83,2 cent, op diesel 53,6 cent en op LPG 19,9 cent. Hou er trouwens wel rekening mee dat een dalende productieprijs niet bepalend is voor een daling van de prijs per liter aan de pomp. Elk jaar gaan de tarieven namelijk met een inflatiecorrectie omhoog. Als ze dus ergens een paar liter extra uit de grond toveren heeft dat niet perse invloed op de prijs. 

Tanken in het buitenland

Naast dat Nederland graag het beste jongetje in de klas wil zijn is blijkbaar status ook ontzettend belangrijk, alleen worden wij er als automobilisten niet echt blij van. Uit onderzoek van United Consumers blijkt namelijk dat in geen enkel Europees land de benzine kostbaarder dan in Nederland. Uit cijfers blijkt zelfs dan Nederland een van de duurste landen is om te tanken. Gelukkig is ons kikkerlandje een stuk kleiner, dus hoeven we theoretisch ook minder ver te rijden. Bij onze buren in België of Duitsland kan een volle tank van 60 liter al snel zo’n 20 euro schelen, als je dus in de buurt van de grens woont loont het zich om een paar kilometer om een stuk om te rijden. Wereldwijd kost een liter benzine gemiddeld 1,04 euro, vooral vanwege de lagere belastingen. Dus als je toch al plannen had om te verhuizen naar het buitenland is dit misschien wel een teken.

Overigens is de adviesprijs niet de prijs die je bij elke pomp betaald. Krijg je van je baas geen brandstofpas en moet je de benzine of diesel zelf betalen? Tank dan vooral niet langs de snelweg. Uit het cijfers van het CBS blijkt dat tanken bij een bemand pompstation in een woonwijk gemiddeld zo’n 13 cent goedkoper is. Als je er een tegenkomt waar je gewoon met je tankpas of pinpas bij de automaat kunt betalen scheelt het vaak nog eens zo’n 5 eurocent per liter. Met een beetje geluk kun je nog ergens voor onder de twee euro tanken, laat je het ons even weten als het zo ver is?

Hoe wordt de benzine en diesel dan gemaakt?

Afhankelijk van het type brandstof is er voor benzine en diesel 37 tot 45% aan productiekosten verwerkt in de prijs. brandstof is namelijk een ingewikkeld proces. Benzine en diesel zijn beide fossiele brandstoffen die gemaakt worden uit ruwe aardolie. Het omzettend van deze ruwe aardolie in andere producten noemen we raffineren, vandaar ook de naam raffinaderijen. In de raffinaderijen wordt de ruwe olie verhit, hierdoor verdampt een deel van de olie. De ruwe olie wordt verhit, hierdoor verdampt een deel van de olie.

Door aardolie te destilleren (techniek om door middel van verdamping twee of meer stoffen in een oplossing te scheiden) ontstaan er verschillende bijproducten zoals smeerolie, asfalt, diesel, kerosine, benzine en gas. Na de scheiding worden de producten gezuiverd. Dit proces begint met het opwarmen van de producten en hier worden onder andere de zwavelcomponenten verwijderd met waterstof, katalysatoren en energie. Benzine en diesel mag maximaal 0,005 procent zwavel bevatten voordat het verkocht mag worden.