De olieprijs blijft dalen, tanken wordt steeds goedkoper

Ruwe olie is opnieuw een procentje goedkoper dan gisteren en de benzine- en dieselprijs aan de pomp een paar eurocent lager. Tanken wordt, zeker in vergelijking met een paar maanden geleden, bijna een feestje. In een half jaar tijd is de benzineprijs met zo’n 30 cent per liter gedaald. Een liter Euro 95 kostte gisteren aan sommige pompen 1,36.9 euro per liter. Wat zit er nog meer in het vat?

Nog een paar cent winst aan de pomp moet haalbaar zijn voor de automobilist. Inmiddels is de 40 dollar per vat immers in het vizier. Tijdens de recessie in jaren tachtig kostte olie uiteindelijk nog maar 5 dollar per vat, maar daar houdt zelfs de grootste optimist geen rekening mee.

Bij 5 dollar per vat verdient er niemand meer aan de oliewinning en dan is het snel afgelopen met de productie. Waar de bodem dan wel ligt, is moeilijk te zeggen. Inmiddels zijn er handelaren die gokken op een prijs van 20 dollar per vat, een ruime halvering van de huidige prijzen.

‘Prijzenslag’
De OPEC, het kartel van olieproducerende landen dat een derde van de wereldproductie voor zijn rekening neemt, heeft al aangekondigd de ‘prijzenslag’ voorlopig vol te houden. Het doel is met name de Amerikanen op de knieën te dwingen. De VS is in korte tijd de tweede olieproducent ter wereld geworden via de exploitatie van hun schalieolievelden. Aan de exploitatie van schalieolie hangt echter een flink prijskaartje en de OPEC speculeert erop dat dit de achilleshiel van de Amerikanen zal blijken te zijn. Hoe goedkoper de olie wordt, des te lastiger krijgen de Amerikanen het om rendabel te blijven produceren.

De komende maanden zal voor veel landen ‘overleven’ het devies zijn – winst maken is allang niet meer aan de orde. Het verlies beperkt houden en maar hopen op betere tijden. Dat verklaart ook waarom de olieproductie zo hoog blijft, ondanks het feit dat de lage prijs veel producenten in zeer grote problemen brengt. Voorbeelden daarvan zijn Rusland, Iran, Nigeria en Venezuela.

Wat een blijvende verlaging van de productie ook tegenhoudt, zijn de miljarden die moeten worden geïnvesteerd voordat er ook maar één druppel omhoog is gehaald. Door olie hoe dan ook op te pompen en op de markt te brengen, wordt in elk geval een deel van de aanvangsinvestering goedgemaakt.

Bankroet
De begrotingen van Rusland, Iran, Nigeria en Venezuela zijn gebaseerd op een olieprijs van rond de 90 tot 100 dollar per vat. Hoe lager de prijs van olie wordt en hoe langer dit duurt, des te groter worden de financiële problemen van deze staten. Venezuela zou al op de rand van een bankroet staan en de situatie in Iran en Nigeria is niet veel rooskleuriger. Rusland heeft nog enorme geldreserves en zingt het nog wel even uit, maar het zou ook voor de voormalige grootmacht prettig zijn als de olieprijs weer aantrekt.

Saoedi-Arabië, ‘s werelds grootste olieproducent en de aanstichter van de prijsoorlog, heeft nog het minste last van de lage prijs. Het koninkrijk kan spotgoedkoop produceren en de koninklijke familie heeft flink gespaard.

De productie in de Verenigde Staten is gevoeliger voor lagere olieprijzen. Als de olieprijs daalt tot onder de kosten van het oppompen en vervoeren, stoppen de schalieproducenten veel makkelijker dan hun OPEC-collega’s. ,,Dat zie je nu gebeuren”, zegt Thijs Berkelder, olieanalist bij ABN Amro. ,,Het aantal boringen neemt af. De laatste weken zelfs fors.”

Tegenstrijdig
Opmerkelijk genoeg liet het Amerikaanse ministerie van Energie juist deze week weten dat de productie van schalieolie zal toenemen. Berkelder denkt er het zijne van. Helemaal ondenkbeeldig is de Amerikaanse aankondiging overigens niet, hoe tegenstrijdig het wellicht ook klinkt. Ook Berkelder verwacht dat de vraag naar olie uiteindelijk toeneemt, zodat er toch weer schaarste ontstaat. China zou al druk aan het hamsteren zijn. Cyril Widdershoven, energie-expert bij TNO, verwacht dat de olieprijs vroeg of laat toch weer gaat stijgen. ,,Lage olieprijzen zijn leuk, maar als ze lang laag blijven zal het als een boemerang terugslaan”, stelt de man van TNO. ,,Niemand investeert nog in nieuwe productie als de prijs te laag blijft. Voor je het weet ontstaat een tekort aan olie, en dan vliegen de prijzen weer omhoog.”

Prijsdalingen
Hieronder ziet u hoe de prijs van een vat Brent-olie (in Amerikaanse dollars per vat) zich de afgelopen twee jaar heeft ontwikkeld. Aardolie uit Europa, Afrika en het Midden-Oosten wordt op basis hiervan geprijsd. De onderliggende getallen zijn van Euroinvestor.

Daaronder ziet u de ontwikkeling van de brandstofprijzen in de afgelopen twee jaar. De getallen zijn van CBS, met uitzondering van de prijzen op het uiteinde van de drie lijnen (de prijzen van gisteren). Daarvoor zijn prijzen gebruikt van brandstof-zoeker.nl. Het zijn de goedkoopste brandstofprijzen van dat moment. Het verklaart ook de iets sterkere daling aan het eind van de grafiek.